Trump tăng thuế 46% đối với Việt Nam: Tại sao thị trường chứng khoán giảm mạnh mà tiền điện tử trên các sàn giao dịch số chỉ biến động nhẹ?

Chính phủ Mỹ áp dụng mức thuế trả đũa cao đối với Việt Nam đã gây tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán trong nước, nhà đầu tư trở nên bi quan về triển vọng kinh tế sắp tới.

Trump tăng thuế 46% đối với Việt Nam: Tại sao thị trường chứng khoán giảm mạnh mà tiền điện tử chỉ biến động nhẹ?

Vào ngày 2 tháng 4 năm 2025 (giờ Mỹ), Tổng thống Donald Trump bất ngờ tuyên bố áp dụng mức thuế trả đũa 46% đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam, mức thuế chưa từng có tiền lệ. Thông tin này khiến thị trường tài chính ngay lập tức chao đảo: chỉ số VN-Index giảm 6,68%, ghi nhận mức giảm lớn nhất trong 25 năm; đồng thời, thị trường chứng khoán Mỹ cũng trải qua ngày giao dịch tồi tệ nhất kể từ đợt sụp đổ do đại dịch COVID-19 vào tháng 3 năm 2020.

Tại sao hai loại tài sản này phản ứng khác nhau? Việt Nam có thể thực hiện những biện pháp nào để đảo ngược tình hình?

Biểu đồ VN-Index thể hiện sự giảm mạnh, xóa bỏ mức tăng trong sáu tháng qua.

Tâm lý thị trường và kỳ vọng cộng đồng

Sự sụt giảm của thị trường chứng khoán Việt Nam phản ánh tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư về rủi ro chiến tranh thương mại. Khi thuế suất tăng mạnh, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ — thị trường tiêu thụ lớn nhất của nước này — sẽ gặp khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu doanh nghiệp và nền kinh tế chung.

Tại sao thị trường chứng khoán Việt Nam giảm mạnh?

1. Các doanh nghiệp xuất khẩu bị ảnh hưởng trực tiếp.

Các công ty dệt may, điện tử, gỗ và thủy sản — những ngành xuất khẩu chủ chốt sang Mỹ — sẽ chịu tác động nặng nề từ thuế mới. Do lo ngại lợi nhuận giảm và mất thị phần, nhà đầu tư đang bán tháo cổ phiếu.

2. Nguy cơ nền kinh tế Việt Nam chậm lại.

Giảm xuất khẩu đồng nghĩa với tốc độ tăng trưởng GDP chậm lại. Các doanh nghiệp cắt giảm quy mô sản xuất có thể dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp tăng, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến tiêu dùng và thị trường nội địa. Khi thị trường giảm mạnh, các quỹ đầu tư nước ngoài có thể rút vốn để tìm kiếm môi trường trú ẩn an toàn hơn. Điều này dẫn đến đồng Việt Nam mất giá, gây thêm áp lực cho nền kinh tế.

3. Dự đoán về các biện pháp tránh thuế của chính phủ Việt Nam.

Gần đây, Trung Quốc và Liên minh châu Âu đều chịu áp lực từ chính sách thuế của Tổng thống Trump. Ngay cả Canada và Mexico, vốn có quan hệ gần gũi, cũng không thoát khỏi sức ép từ Nhà Trắng. Một bộ phận cộng đồng người Việt sớm ăn mừng, cho rằng họ có thể tránh được thuế. Nhiều bài viết và video phản ánh hiệu ứng đám đông này, kỳ vọng năm 2025 sẽ tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, đến thứ Tư tuần trước, tất cả hy vọng đều tan biến.

Tại sao giá trị tiền điện tử không giảm mạnh như cổ phiếu?

Biểu đồ so sánh biến động giá Bitcoin (màu cam), vàng (màu đỏ) và chỉ số S&P 500. Nguồn dữ liệu: TradingView (4 tháng 4 năm 2025)

Dù chỉ số VN-Index đã trải qua đợt giảm kỷ lục, thị trường tiền điện tử cũng có sự điều chỉnh, nhưng mức giảm không bằng cổ phiếu. Bitcoin chỉ giảm xuống khoảng 82.000 USD rồi bật tăng trở lại, không giảm mạnh như thị trường chứng khoán.

Nguyên nhân chính nằm ở sự khác biệt căn bản giữa hai loại tài sản này. Sự phản ứng của hai thị trường có thể được giải thích như sau:

Đặc điểm tài sản

Cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu một phần của công ty cụ thể, phản ánh trực tiếp hiệu quả hoạt động và triển vọng của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của thuế. Trong khi đó, tiền điện tử như Bitcoin được xem là tài sản toàn cầu, không liên quan trực tiếp đến nền kinh tế của bất kỳ quốc gia nào.

Tâm lý nhà đầu tư

Trong thời kỳ bất ổn kinh tế, một số nhà đầu tư có xu hướng chuyển sang các tài sản được xem là “nơi trú ẩn an toàn”, như vàng hoặc Bitcoin, mặc dù tiền điện tử vẫn có độ biến động cao.

Triển vọng chính sách

Nhà đầu tư có thể kỳ vọng các chính phủ sẽ có các biện pháp hỗ trợ kinh tế và thị trường chứng khoán, trong khi thị trường tiền điện tử hoạt động độc lập hơn với các chính sách kinh tế truyền thống.

Việt Nam có thể đảo ngược tình hình không?

Trước đây, Việt Nam đã nhiều lần sử dụng các biện pháp ngoại giao mạnh mẽ để ảnh hưởng đến chính sách của Mỹ, đặc biệt trong thời kỳ Trump nắm quyền. Trong chiến dịch tranh cử của Trump, nhiều doanh nghiệp và quan chức Việt Nam tích cực liên hệ với các cố vấn thân cận của ông, nâng cao hình ảnh Việt Nam như một đối tác chiến lược quan trọng của Mỹ tại châu Á.

Hiện tại, trong bối cảnh áp dụng thuế 46%, có ba kỳ vọng chính về phản ứng chính sách:

1. Việt Nam sẽ tăng cường vận động tại Mỹ.

Lịch sử cho thấy, Việt Nam đã thành công trong việc ảnh hưởng đến chính sách của Trump. Ví dụ, năm 2019, Mỹ cáo buộc Việt Nam thao túng tỷ giá và đe dọa áp thuế cao. Việt Nam nhanh chóng tổ chức các cuộc gặp với quan chức Mỹ, giải thích tình hình và cam kết mua thêm hàng hóa Mỹ, từ máy bay Boeing đến nông sản. Kết quả, mối quan hệ căng thẳng đã dịu đi.

2. Điều chỉnh chính sách kinh tế trong nước để thích nghi.

Nếu vận động thất bại hoặc chỉ đạt được những nhượng bộ nhỏ, Việt Nam sẽ phải điều chỉnh chiến lược kinh tế nhằm giảm thiểu tác động của thuế. Một số biện pháp có thể bao gồm:

Thay đổi chuỗi cung ứng: Các doanh nghiệp có thể tăng sản lượng tại các khu vực không bị ảnh hưởng bởi thuế hoặc tìm cách định vị lại sản phẩm để giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Tăng cường quan hệ thương mại với các quốc gia khác: Việt Nam có thể tập trung vào các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và EVFTA để mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ.

Top 10 ngành xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam năm 2024

3. Mỹ có thể sử dụng thuế như một đòn bẩy để yêu cầu các nước nhượng bộ.

Trump nổi tiếng với chiến lược đàm phán cứng rắn, thường dùng thuế làm công cụ ép buộc các quốc gia khác nhượng bộ trong nhiều lĩnh vực. Việt Nam có thể đối mặt với áp lực trong các vấn đề sau:

Mua nhiều hàng hóa Mỹ hơn: Nếu Việt Nam cam kết nhập khẩu nhiều hàng hóa Mỹ, đặc biệt là nông sản và năng lượng, có thể giảm căng thẳng về thuế.

Chính sách tiền tệ: Mỹ có thể yêu cầu Việt Nam điều chỉnh chính sách tỷ giá để tránh bị cáo buộc thao túng.

Quan hệ đối tác quân sự: Trong bối cảnh căng thẳng Trung-Mỹ, Washington có thể mong muốn Việt Nam có lập trường rõ ràng hơn về các vấn đề an ninh khu vực.

Kết luận: Đừng hoảng loạn, nhưng cần hành động nhanh chóng.

Dù chỉ số kinh tế Việt Nam (VN-Index) đã trải qua đợt giảm lịch sử, Việt Nam vẫn có nhiều cách để đảo ngược tình hình. Trước đây, chính phủ Việt Nam đã thể hiện sự linh hoạt và phản ứng nhanh trong việc điều chỉnh chính sách để ứng phó với các quyết định thương mại của Mỹ.

Thị trường hiện tại cần đặc biệt theo dõi các diễn biến chính sách. Nếu Việt Nam có thể phản ứng kịp thời và phù hợp, niềm tin của nhà đầu tư có thể phục hồi nhanh hơn dự kiến. **$ILV **$CVC **$RVN **